เทรนต์การออกแแบบ ปี 2012

มุมมองของภาพรวมการออกแบบเพื่อสมดุลที่ยั่งยืนในประเทศไทย
เรื่องสมดุลที่ยั่งยืนนั้นคือเรื่องเศษรฐกิจ สิ่งแวดล้อม และสังคม ที่ผ่านๆ มาเราไม่เคยคิดในมุมมองของโลก
เราคิดเถึงแต่มุมมองเงินเข้าเงินออก คิดเป็นตัวเลข ถ้าให้มองว่าทำแล้วผลคืออากาศบริสุทธิ์น กลับเป็นผลงานที่มอง
ไม่เห็นหรือมองว่าไม่ได้สร้างความสำเร็จ และประเทศจะไม่มีทางไปถึงแนวความคิดใหม่ๆ เช่น
ผม มองวาในบ้านเราออจต้องใช้เวลาอย่างน้องอีก 30 ปี คิดง่ายๆ วันนี้ คนรุ่นผมยังถูกสอน มาแบบเศรษฐกิจนิยม แต่ปัจจุบันเราอยู่ในยุคของการเริ่มเปลี่ยนเริ่มมีปัญหาสิ่งแวดล้อม ทำให้เราเริ่มหันมาใส่ใจในทุกด้านที่เกี่ยวข้อง แต่ก็ยังไม่ถึงกับ ให้ความสำคัญมากมาย และสำหรับคนรุ่นหลังที่เกิดมาในยุคที่ปัญกหเป็นเรื่องใหญ่แล้วเรื่องสิ่งแวด ล้อมและสังคมก็จากลายเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องทำ

มุมมองเรื่อง
เป็น ไปได้ไหมว่าเราสนใจเรื่องเทคโนโลยีไฮเทค เวลาออกแบบอะไรที่เกี่ยวกับสถาปัตยกรรมสีเขียวแล้ว กลายเป็นการต้องลงทุนเพิ่มนำเทคโนโลยี นำวัสดุไฮเทคมาช่าว ไม่ได้คิดในเชิงความชาญฉลาดของภูมิปัญญาคน เพราะว่าเป็นเรื่องง่าย แม้แต่ผมเองก็ถูกสอน มาแบบนั้น เห็นผลชัด แก้ปัญกาอะไรก็แก้ด้วยตัวเลข สร้างขึ้นจริง แล้วเรายังไม่รู้เลยว่าที่เราออกแบบไปนั้นใช้ได้อย่างที่เรคิดหรือไม่ อาคารที่ถูกออกแบบว่าเป็นสถาปัตยกรรมสีเขียวนั้น เขียวจริงหรือไม่ ไม่มีใครเคยทดสอบ ผมเชื่อว่ายังไม่มีบริษัทออกแบบสถาปัตยกรรมไหนทำวิจัยอาคารหลังเปิดการใช้ งาน
ผมว่าเราดูทุกอย่าง ทำทุกอย่างให้ซับซ้อนมาก ผมมีสองคาถามง่ายๆ สำหรับการสร้างอาคาร การทำผลิตถัณฑ์ หรือ การตกแต่งภายใน ข้อแรกคือ รู้ที่มาที่ไปของวัสดุที่จะนำมาใช้มีการผลิตที่ส่งผลกระทบอะไรบ้าง ส่วนข้อสองคือเมื่อใช้เสร็จแล้วจะไปไหน จะเกิดผลกระทบอะไรตามมา ถ้าเรารู้คำตอบของสองคำถามนี้แล้ว จะทำให้เราระมัดระวังการเลือกใช้วัสดุมากขึ้น

แนวคิดการออกแบบหรือผลงานที่ประทับใจ
แนว คิด หรือการนำเมืองเป็นแหล่งผลิตอาหารโดยเราไม่ต้องไปเอาของมาจากที่ไหนไกลๆ ซึ่งสร้างปัญกาสิ่งแวดล้อม เรามีพื้นที่ในเมือง โดยทำให้เกิดเป็นพื้นที่ทำมาหากินจริงๆ ผมว่าน่าสนใจมาก ซึ่งมีหลายที่ได้เริ่มโครงการแบบนี้กันแล้ว อย่างกรุงเทพ ที่ตึกสำนักงานเขตหลักสี่ ใช้ดาดฟ้าปลูกผักสวนครัว แทนที่จะมองแค่ว่าเป็นหลังครสีเขียว ให้มองว่าเรากำลังทำพื้นที่กสิกรรม คิดง่ายๆ ถ้ากรุงเทพ หรือเมืองใหญ่ๆ ใหนโลกถูกตัดขาดเมืองเหล่านั้นจะเลี้ยงตัวเองได้กี่ชั่วโมง สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่แนวคิดใหม่แต่เป็นเรื่อง ของการจักสรรพื้อนที่เศรษฐกิจอย่างมีประสิทธิภาพ
แต่เมืองในปัจจุบันใหญ่ มาก การแบ่งพื้นที่แนวราบอย่างเดียวคงทำไม่ได้ ซึ่งแนวคิด นี้ทำให้เราไม่ต้องขยายเมือง เป็นแนวคิดที่ผมตื่นเต้นนะ การปลูกต้นไม้เฉยๆ ก็ดีในแง่เพิ่มอากาศบริสุทธิ์ แต่ถ้าต้นไม้เหล่านั้นเป็นอาหารด้วยล่ะ เช่น ผักบุ้ง มะเขือเทศ ใบตำลึง ใบมะกรูด นี่คือสิ่งที่ผมชอบ ถ่าครึ่งหนี่งของคนกรุงเทพ ทำได้ หรือถ้าไม่ปลูกเอง ก็จัดสรรพื้นที่อย่าง ตึกร้างหรือหลังครอาคารต่างๆ ให้ผู้ผลิตมาใช้ปลูก ไม่ต้องเสียค่าขนส่งลดต้นทุน ลดมลภาวะ สิ่งที่ได้คือ หนึ่ง กรุงเทพ จะเขียวขึ้น สอง อาหารน่าจะถูกลง และสาม เรื่องมลภาวะก็น้อยลง ผมคิดว่าเป็นการแก้ปัญหาที่เป็นไปได้ง่ายในทุกๆ เมื่องทั่งโลก

งานออกแบบที่สนใจเป็นพิเศษ

โครงการ ทำที่พักอาศัยสำหรับผู้ประสบภัยพิบัติ ทุกวันนี้ทั่วโลกเจอภัยธรรมชาติแลชะจากมนุษย์เอง บ้านเรามีน้ำท่วมดินถล่ม ผู้คนไร้ที่อยู่อาศัย ญี่ปุ่นเจอสึนนามิ ตอนนี้ผู้คนยังอาศัยในโรงยิม กันอยู่เลย ในเชิงของนักออกแบบ ผมว่าเป็ฯการสร้องสรรค์ที่ท้าทายขึ้นไปอีกระดับ ผมเห็นผลงานออกแบบที่น่าสอนใจแนวนี้เยอะมาก แต่ยังไม่เห็ฯผลงานชั้นไหนถูกนำมาผลิตและใช้งานได้จริง ตรงนี้คือสิ่งที่ผมสนใจอยากทำ


รู้สึกพอใจกับผลงานไหนเป็นพิเศษ

บาง อารมณ์ผมรูสึกละอายใจนะ ว่าทำไมทุกวันนี้มัวแต่นั่งออกแบบเฟอร์นิขเจอร์โน่นนี่ แม้ว่าจะใช้เศษวัสดุก็ตาม หนึ่งแรงหนึ่งหัวคิดจากผมคนเดียวคงไม่ได้ช่วยลดปริมาณเศษวัสดุได้จริงจัง ผมมองว่าสิ่งที่ทำคือสร้างความตระหนักให้กับผู้ที่มาพเห็นมากกว่รา แต่ก็รูสึกดีขึ้นเมื่อปีที่ผ่านมา ผมมีอกาสเข้าไปช่วย 20 บริษัทในการใช้เศษวัสดุมาผลิตสินค้าใหม่ ซึ่งก็มากพอที่จะสร้างผลกระทบที่ดีขึ้น ไม่ใช่แค่ได้สินค้าใหม่ แต่ได้ช่าวยให้เขาสร้างแบรนด็ใหม่ขึ้นนั่นแสดงว่าสิ่งที่เราาทำได้สร้าง กลุ่มเศรษฐกิจใหม่ที่มีกำลังขึ้น เกิดแบรนด์ใหม่ 5 – 6 แบรนด์แต่ละแบรนด์ก็เริ่มผลักดันขายวัสดุหรือผลิตภัณฑ์ที่เป็ฯมิตรกับสิ่ง แวดล้อม อย่างน้อยผลิตภัณฑ์เหล่านั้นก็ได้กลับมาช่วยสร้างระบบเศรษฐกิจที่ยั่งยืน รู้สึกดีใจกับสิ่งที่เกิดขึ้นตรงนี้


ผมรู้แน่ๆ ว่าวันนี้ผมไม่ใช่นักออกแบบอย่างเดี่ยว ผมเข้าไปช่วยวางแผนกลไกให้กับหลายบริษิทผมว่าวันนี้ผมมีความเปก็นพลเมืองของ โลก มากขึ้นแต่ไม่ว่าจะทำอะไร ผมมีแก่นหลักในเรื่องสิ่งแวดล้อมตลอดเวลา เป็นเรื่องที่ผมถนัด และเป็นเรื่องที่ผมทำมาโดยตลอดสุดท้ายผมว่าผมเป็นพลเมืองดีของโลกคนหนึ่ง เท่านั้น